Omschrijving

Het risico dat NS niet afdoende maatregelen treft om veiligheidsincidenten te voorkomen of haar zorgplicht onvoldoende vervult bij een ernstig veiligheidsincident met reizigers, medewerkers, en/of de omgeving door het niet naleven van veiligheidsprocedures of inbreuk op het proces door kwaadwillenden. Veiligheid omvat tien veiligheidsthema’s: spoorwegveiligheid, sociale veiligheid, arbeidsveiligheid, brandveiligheid, transferveiligheid, informatieveiligheid, materieelveiligheid, milieuveiligheid, voedselveiligheid en security (inclusief terreurdreiging).

Toelichting

Gezien het belang van een goede en veilige bedrijfsvoering blijft veiligheid een voortdurend aandachtspunt. NS wil haar reizigers op een veilige manier vervoeren en laten verblijven op stations en haar medewerkers een veilige werkplek bieden. We zijn vanaf 2015 een programma gestart voor het verder verbeteren van de veiligheidscultuur. Onderdeel hiervan was een meting onder management en medewerkers, die begin 2018 is herhaald. Op basis hiervan worden de activiteiten van het programma verder gericht. NS heeft de ambitie om op de lange termijn door te groeien naar een proactieve veiligheidscultuur en heeft stappen gezet in 2018.

Maatregelen

Reizen per spoor is een van de veiligste vormen van mobiliteit. NS wil de veiligheid blijven verbeteren en zet hierbij in op twee pijlers: het beheersen van de veiligheidsrisico’s en het continu verbeteren van de veiligheidsprestaties. De beheersing van dit brede werkveld verbeteren we met de aanscherping van de governance voor veiligheid voor heel NS en met een meer eenduidiger organisatie van de Quality, Health, Safety & Environment (QHSE) afdelingen per bedrijfsonderdeel naast de centrale organisatie voor Security. Hierin is de afgelopen periode belangrijke voortgang geboekt, maar er is tevens nog een groeipad noodzakelijk om de gewenste volwassenheid te bereiken. Op diverse veiligheidsterreinen hebben we verbeteringen doorgevoerd waardoor de veiligheid is toegenomen. Op gebied van arbeidsveiligheid zijn door middel van diverse Risico Inventarisaties en Evaluaties (RI&E’s) risico’s voor het werken in kaart gebracht en voeren we verbetermaatregelen door. Op het gebied van spoorwegveiligheid heeft NS Operatie de drie bestaande veiligheidsmanagementssystemen met elkaar geharmoniseerd en samengevoegd tot één veiligheidsmanagementsysteem. Daarnaast worden de treinen voorzien van ORBIT, een geluidssignaal om het aantal passages van een stoptonend sein te reduceren. Ten aanzien sociale veiligheid draagt het sluiten van de toegangspoortjes op steeds meer stations bij aan het verhogen van de veiligheid in en om de trein en stations. NS is aangesloten op overheidsinstanties en blijft op de hoogte van externe ontwikkelingen in het veiligheidslandschap.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) geeft aan dat de kans op een aanslag op het spoor reëel blijft. Dat we alert moeten blijven, blijkt wel uit het steekincident op 31 augustus op Amsterdam CS. Het anti-terrorismebeleid en de planvorming van NS is op basis van de laatste inzichten in samenwerking met de overheid en ProRail geactualiseerd. Dit betreft zowel preventieve als curatieve maatregelen (beperking van schade en snel herstel van de situatie). Om hier goed op voor te bereiden is er in 2018 op verschillende facetten geoefend, zoals table-topoefeningen van de NS Crisis Management Organisatie, een grote operationele oefening op station Amersfoort met Defensie, Politie, Veiligheidsregio Utrecht, gemeente Amersfoort en ProRail en ook vele korte oefeningen, veelal in samenwerking met gespecialiseerde overheidsdiensten. Ten aanzien van ICT-veiligheid heeft NS de cyberrisico’s opnieuw beoordeeld en waar nodig aanpassingen gedaan om blijvend te verbeteren en heeft NS in 2017 en 2018 een groot programma uitgevoerd om te voldoen aan de nieuwe AVG-wetgeving.

Trend beheersing

Veiligheid van onze medewerkers, reizigers en omgeving staat hoog in het vaandel. De beheersing is door bovengenoemde ontwikkelingen nog steeds goed en daarmee gelijk gebleven. Ondanks de maatregelen kan NS niet uitsluiten dat veiligheidsincidenten plaatsvinden. Ten aanzien van terreurdreiging geldt dat de algemene dreiging in Nederland volgens de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid onverminderd hoog blijft.