Als onderdeel van de planning- en controlcyclus heeft de raad van bestuur de belangrijkste concernrisico’s vastgesteld op basis van onder andere de geïdentificeerde risico’s in de bedrijfsonderdelen. Hierbij is gekeken naar de relatie met het realiseren van de strategische doelstellingen en de materiële thema’s. De concernrisico’s komen hieronder uitgebreid aan bod, evenals de mutaties in het risicoprofiel ten opzichte van 2017. Voor de financiële risico’s verwijzen we naar het hoofdstuk Financieel risicobeheer in de Jaarrekening.
Belangrijkste mutaties in risicoprofiel ten opzichte van 2017
Voor de risico’s non-compliance, verbetercapaciteit, invoering van ERTMS en onvoldoende bedrijfsresultaat is een stijgende trend in beheersing zichtbaar. In 2018 is op het gebied van compliance voortgang geboekt op zowel structuur als cultuur, waardoor de beheersing is verbeterd. Door blijvende aandacht voor portfoliobeheersing en de doorvoering van herinrichtingen is de beheersing van het risico verbetercapaciteit verbeterd. Voor het risico ERTMS zijn verschillende door NS ingebrachte punten ter reductie van lagere operationele performance en of onacceptabele klanthinder opgenomen in de voorgenomen programmabeslissing. Voor het risico bedrijfsresultaat is het resultaat over 2018 hoger dan verwacht en zijn meer besparingen geconcretiseerd opgenomen in het business plan. Voor het risico investeringen in het buitenland is een dalende trend in beheersing zichtbaar, veelal veroorzaakt door externe factoren als Brexit, tekortkomingen in de infrastructuur, veranderend reizigersgedrag en vertraagde levering van nieuwe treinen, hetgeen ook tot uitdrukking kwam in de tegenvallende resultaten voor met name ScotRail en Greater Anglia in 2018.
Vooruitblik op de concernrisico’s in de toekomst
In onderstaand overzicht zijn de grootste concernrisico’s ingedeeld naar de zes binnen NS gebruikte risicothema’s. De grootste concernrisico’s in 2018 vallen binnen vier van de zes gebruikte risicothema’s. Het overzicht geeft ook de trend omtrent de beheersing aan.
Risicothema | Risico | Trend |
1. Veiligheid
Mijdend | Veiligheid: NS voldoet niet aan zorgplicht bij een ernstig veiligheidsincident met reizigers en/of medewerkers | |
2. Compliance
Mijdend | Non compliance: Niet voldoen aan wet- en regelgeving of overschrijden van geldende normen en waarden. | |
3. Operatie
Mijdend | HSL-Zuid: Het risico dat in 2018 door drukke bezetting, complexiteit op de HSL-Zuid en/of het niet kunnen effectueren van getroffen maatregelen, niet conform afspraak wordt gepresteerd. | |
| Infra: tekort aan infracapaciteit en achterblijvende kwaliteitsverbetering | |
| Invoering ERTMS: verstoringen in het implementatietraject leiden tot klanthinder | |
| Betrouwbaarheid IT: niet voldoen aan de operationele- en beveiligingseisen van IT-systemen of wet en regelgeving | |
| Verbetercapaciteit: verbeteringen leveren te laat of onvoldoende resultaat | |
4. Financiën
Mijdend | Onvoldoende bedrijfsresultaat: onvoldoende bedrijfsresultaat en operationele cashflow genereren om plannen financierbaar te houden | |
| Marktordening: wegvallen van delen van bedrijfsactiviteiten en de bijbehorende resultaatsbijdrage | |
| NS investeringen in het buitenland: onvoldoende bedrijfsresultaat uit buitenlandse investeringen o.a door effecten van de Brexit en tekortkomingen in de infra | |
5. Reputatie
Mijdend | Dit risico hangt met name samen met de toprisico’s hierboven. | |
6. Duurzaamheid
Nemend | Binnen het thema Duurzaamheid worden geen topconcernrisico’s gerapporteerd. | |
| Trend verbeterd | |
| Trend gelijk gebleven | |
| Trend verslechterd | |