Jaarlijks reizen enkele miljoenen mensen van Nederland naar Parijs. Dat gebeurt meestal per auto (ruim 40%), maar ook per trein, bus of vliegtuig (respectievelijk 28%, 15%, 14%). Hoewel iedereen persoonlijke voorkeuren heeft, zal de reiziger zijn of haar keuze voor een vervoermiddel grotendeels baseren op de totale ritprijs de reistijd en het comfort van de reis.

Hoewel de reiziger wellicht niet direct maatschappelijke overwegingen meeneemt in haar keuze, zijn die er wel. Denk aan kosten voor bijvoorbeeld milieuvervuiling, verkeersongevallen of het onderhouden van de infrastructuur. Maatschappelijke baten zijn er ook: bijvoorbeeld belastingen die betaald worden door de reiziger. De impact van een rit van Amsterdam naar Parijs wordt dus door meer bepaald dan alleen de prijs van de rit. Deze impact verschilt wanneer de trein, de auto, het vliegtuig of de bus genomen wordt.

Maatschappelijke impact per modaliteit van Amsterdam-Parijs

Gemiddelde totale ritprijs (inclusief voor- en natransport) *

* Ritprijs voor de auto is exclusief parkeerkosten

De impact wordt gegeven per reiziger voor één enkele reis van Amsterdam (Museumplein) naar Parijs (Eiffeltoren).

We hebben laten berekenen hoe de verschillende vervoerswijzen scoren op maatschappelijke impact, om zo inzicht te krijgen in het speelveld van alle vervoerders. De auto is momenteel het populairste vervoermiddel. Dit wordt mogelijk verklaard door de relatief lage variabele kosten (brandstof en tol) voor de automobilist. Alleen deze kosten worden daadwerkelijk ervaren door de automobilist. Deze ‘ervaren’ ritprijs is voor de trein het hoogst, wel 20 euro duurder dan de auto. De vaste kosten die een automobilist moet betalen, zoals wegenbelasting en verzekeringen, maken de auto juist het duurst. De vaste kosten bepalen voor 65% de totale ritprijs met de auto.

Het vliegtuig heeft de laagste maatschappelijke waarde omdat de reistijd voor het vliegtuig niet comfortabel is en de tijd slechts voor een deel nuttig besteed kan worden. Reistijd levert de allerbelangrijkste bijdrage aan de maatschappelijke waarde. Bij het vliegtuig en de bus bepaalt dit thema zelfs meer dan 90% van de totale waarde. Hoewel de bus het goedkoopste vervoersmiddel is, is de maatschappelijke waarde laag door de lange reistijd. De trein heeft de beste maatschappelijke waarde, vooral omdat de reistijdwaardering het hoogst is. Door de relatief hoge belastingen (zoals BPM, motorrijtuigenbelasting) is de waarde van de auto niet veel negatiever. De trein scoort veruit het best op milieu-en veiligheidskosten. De invloed van deze thema’s op de maatschappelijke waarde is beperkt, maar zorgt wel voor de uiteindelijke winst van de trein op de auto, bus en vliegtuig.

Het is onze ambitie om alle grote steden in een straal van 700 kilometer op een snelle manier per trein met elkaar te verbinden. We pleiten actief voor een Europese agenda voor het spoor. In 2018 hebben we een snelle verbinding tussen Amsterdam en Berlijn op de agenda gezet. In 2019 willen we dit met DB en overheden verder uitwerken. De verbinding tussen Amsterdam en Londen wordt komend jaar in elk geval uitgebreid van twee naar drie keer per dag.