Omschrijving
Het risico dat de NS-investeringen in het buitenland geld kosten in plaats van geld opleveren.
Toelichting
Abellio is een volledige dochter van NS en opereert op de markten voor reizigersvervoer in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. NS investeert via deze dochter in deze markten. Prioriteit van Abellio is het behalen van positieve financiële resultaten door risico's doeltreffend te beheersen en investeringen binnen het Capital-at-Risk-framework te houden. Dit framework is in 2016 met het ministerie van Financiën overeengekomen en stelt grenzen aan de omvang van de investeringen door NS in het buitenland en aan de garanties die NS afgeeft.
In 2018 hebben de concessies ScotRail en Greater Anglia in het Verenigd Koninkrijk tegenvallende resultaten laten zien. De passagiersomzet blijft ondanks verschillende verbeterinitiatieven achter bij de verwachtingen door:
tegenvallende economische groei mede door onzekerheid omtrent de gevolgen van Brexit;
gedrag van reizigers dat afwijkt van historische trends wat resulteert in tegenvallende groei van het aantal reizigers vergeleken met de verwachtingen ten tijde van de biedingen;
afhankelijkheid van Network Rail om tijdig infrastructurele projecten op te leveren.
Tevens speelt bij de concessie Greater Anglia een dispuut met de concessieverlener over een afrekenmechanisme dat resulteert in een verhoging van de concessievergoeding. Tenslotte zijn er vertragingen bij levering van nieuwe treinen bij de concessie ScotRail en blijven de prestaties op het spoor, mede veroorzaakt door tekortkomingen in de infra, achter bij de afspraken met de concessieverlener en de verwachtingen van het publiek.
In Duitsland wordt de komende jaren een omzetgroei gerealiseerd van € 358 miljoen in 2018 naar circa € 800 miljoen in 2021. Dit komt doordat een aantal concessies is gewonnen die de komende jaren in operatie zullen gaan. Tijdens de hieraan voorafgaande mobilisaties zijn voorbereidingen nodig, zoals het werven en opleiden van personeel, de aanschaf van treinen en het realiseren van werkplaatsen voor het onderhoud van de treinen. Dit vereist forse investeringen, die van invloed zijn op het resultaat omdat er sprake is van een forse groei.
Maatregelen
Op grond van de met de aandeelhouder gemaakte afspraken beperkt NS het financiële risico ten aanzien van de activiteiten van Abellio tot het afgeven van concerngaranties en het geïnvesteerde kapitaal. Voor bepaalde concessies wordt de omvang van het risico beperkt door het aangaan van een strategisch partnerschap, zoals bij Greater Anglia waar in de concessie wordt deelgenomen door Mitsui voor 40% en bij West Midlands door Mitsui en Japanese Railways East (JRE) voor gezamenlijk 30%. Verder heeft Abellio diverse initiatieven gestart die het bedrijfsresultaat moeten ondersteunen.
In Duitsland worden de mobilisaties via een programma-aanpak met ervaren management gedegen voorbereid. Ook wordt de uitvoering nauwlettend gevolgd zodat risico’s op vertragingen en budgetoverschrijdingen worden beheerst. Hierbij komen de ervaringen en geleerde lessen uit eerdere mobilisaties in de programma-aanpak voor nieuwe mobilisaties.
Trend beheersing
De genoemde maatregelen zullen op korte- en middellange termijn tot resultaat leiden. De verwachting is nog steeds dat alle concessies over de looptijd een positieve bijdrage aan het resultaat zullen leveren, maar in 2018 vallen de resultaten voor met name ScotRail en Greater Anglia tegen.